Przedstawiamy Państwu zasady udzielania świadczeń rehabilitacji leczniczej obowiązujących w roku 2009.
Świadczenia rehabilitacyjne finansowane przez NFZ mogą być realizowane w trzech podstawowych formach. W zależności od miejsca świadczenia zabiegów, rehabilitację dzielimy na:
- rehabilitację ambulatoryjną,
- rehabilitację stacjonarną,
- rehabilitację w ośrodku lub oddziale dziennym.
Przez rehabilitację w warunkach ambulatoryjnych, rozumie się świadczenia udzielane przez lekarza specjalistę rehabilitacji medycznej lub balneologi lub fizjoterapeutę w formie:
- porady lekarskiej w warunkach ambulatoryjnych,
- porady fizjoterapeutycznej, przez co należy rozumieć świadczenie rehabilitacyjne realizowane przez specjalistę fizjoterapii, wykonywane w warunkach ambulatoryjnych i domowych, polegające na: badaniu czynnościowym narządu ruchu i zaplanowaniu postępowania fizjoterapeutycznego.
- zabiegu fizjoterapeutycznego - tj, jednego ze świadczeń wymienionych w katalogu zabiegów, udzielanych przez uprawnioną osobę lub zespół uprawnionych osób.
Katalog zabiegów fizjoterapeutycznych wykonywanych w warunkach ambulatoryjnych i domowych:
- kinezyterapia:
- ćwiczenia bierne, czynno - bierne, wspomagane, pionizacja (indywidualna praca z pacjentem),
- ćwiczenia różne (czynne w odciążeniu, czynne w odciążeniu z oporem, czynne wolne, czynne z oporem, izometryczne),
- nauka czynności lokomocyjnych,
- mobilizacje i manipulacje,
- wyciągi,
- inne formy usprawniania.
- masaż:
- masaż suchy - częściowy,
- masaż limfatyczny ręczny - leczniczy,
- masaż limfatyczny mechaniczny - leczniczy,
- masaż podwodny - hydropowietrzny,
- masaż podwodny miejscowy,
- masaż podwodny całkowity,
- masaż mechaniczny.
- elektrolecznictwo, w tym m.in.
- galwanizacja,
- jonoforeza,
- kąpiel czterokomorowa,
- kąpiel elektryczna - wodna całkowita,
- elektrostymulacja,
- tonoliza,
- prądy diadynamiczne,
- prądy interferencyjne,
- ultradźwięki miejscowe,
- leczenie polem elektromagnetycznym, w tym m.in:
- diatermia krótkofalowa, mikrofalowa,
- impulsowe pole elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości,
- impulsowe pole magnetyczne niskiej częstotliwości.
- światłolecznictwo i ciepłolecznictwo, w tym m.in.:
- naświetlanie promieniami IR, UV, Solux - ogólne i miejscowe,
- laseroterapia ,
- światło spolaryzowane,
- ciepłolecznictwo - termożele,
- ciepłolecznictwo - okłady parafinowe.
- hydroterapia, w tym m.in:
- okłady wilgotne, cieplne, zimne,
- kąpiel wirowa kończyn,
- natrysk biczowy, szkocki, stały płaszczowy, inne natryski
- balneoterapia, w tym m.in:
- okłady z borowiny - ogólne,
- okłady z borowiny - miejscowe,
- kąpiel borowinowa, solankowa, kwasowęglowa, siarkowowodorowa, w suchym CO.
- zabiegi fizykoterapeutyczne różne.
Świadczeniodawca udzielający świadczeń z zakresu rehabilitacji w warunkach ambulatoryjnych ma obowiązek udzielania świadczeń również w warunkach domowych. Rehabilitacja w warunkach domowych jest szczególnym zakresem świadczeń rehabilitacyjnych realizowanych w trybie ambulatoryjnym. Świadczenia takie są udzielane w miejscu zamieszkania lub przebywania pacjenta. Składają się na nią zabiegi fizjoterapeutyczne i edukacja pro-zdrowotna pacjenta i jego rodziny. Rehabilitacją w warunkach domowych powinny być objęte osoby rokujące poprawę stanu zdrowia (lokomocja, samoobsługa), które ze względu na brak możliwości samodzielnego przemieszczania się nie mogą dotrzeć do placówek udzielających świadczeń w warunkach ambulatoryjnych, a wymagają rehabilitacji/fizjoterapii. Rehabilitacja domowa powinna być realizowana u pacjentów z zaburzeniami funkcji narządu ruchu spowodowanymi m.in:
- ogniskowymi uszkodzeniami mózgu (stany po zatorach mózgowych, udarach krwotocznych mózgu, urazach) do 12 miesięcy od ostrego incydentu mózgowego,
- uszkodzeniem rdzenia kręgowego do 12 miesięcy od powstania uszkodzenia,
- chorobami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych lub kolanowych po zabiegach endoprotezoplastyki stawu (do 6 miesięcy po operacji)
- urazami kończyn dolnych (do 6 miesięcy po urazie)
Czas rehabilitacji w warunkach domowych wynosi:
- do 80 dni zabiegowych w roku kalendarzowym
- częstotliwość, długość cyklu terapeutycznego, iliść zabiegów oraz termin wizyty kontrolnej ustala lekarz kierujący dostosowując te parametry indywidualnie do potrzeb każdego pacjenta. Rehabilitacja powinna trwać nie krócej niż 1 godzinę dziennie. W ramach rehabilitacji w warunkach domowych prowadzona jest również edukacja zdrowotna pacjenta i jego opiekunów obejmująca naukę wykonywania ćwiczeń.
Skierowanie do poradni rehabilitacyjnej lub bezpośrednio na zabiegi fizjoterapetyczne wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku skierowania na zabiegi fizjoterapeutyczne przez lekarza innego niż lekarz ze specjalizacją z rehabilitacji medycznej, balneoklimatologii i medycyny fizykalnej (a więc np. lekarz specjalista medycyny rodzinnej), magister rehabilitacji bądź fizjoterapii ustala szczegółowy program rehabilitacji zgodny ze stanem zdrowotnym pacjenta. Skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne związane z dysfunkcją narządu ruchu wywołane wadami postawy wystawia tylko lekarz poradni rehabilitacji leczniczej, ortopedii i traumatologii narządu ruchu (w tym poradni wad postawy).
Wykonanie zabiegów w danym dniu pacjent potwierdza na wystawionym skierowaniu, które to skierowanie po zrealizowaniu wszystkich zabiegów, pozostaje w dokumentacji placówki wykonującej zabiegi.
Minimalny czas pracy poradni/gabinetu/zakładu rehabilitacji:
- poradni rehabilitacyjnej - 2 dni w tygodniu, w tym 1 raz po południu od godz. 13.00 do 18.00
- gabinetu rehabilitacji/zakładu rehabilitacji - 5 dni w tygodniu, przez 5 godzin dziennie w tym 2 dni od 13.00 do 18.00.
Maksymalna ilość zabiegów możliwych do wykonania u danego pacjenta w jednym cyklu terapeutycznym wynosi 10. W przypadku schorzenia przewlekłego długość cyklu może ulec zwiększeniu do 15 dni zabiegowych. Fundusz nie ogranicza ilości serii zabiegowych w danym roku kalendarzowym.
W ramach rehabilitacji stacjonarnej realizowanej w warunkach oddziału stacjonarnego wyróżnia się rehabilitację neurologiczną i ogólnoustrojową.
I. Rehabilitacja stacjonarna neurologiczna, przez którą należy rozumieć świadczenia rehabilitacyjne realizowane w oddziałach rehabilitacji neurologicznej oraz w oddziałach o profilu ogólnorehabilitacyjnym spełniającym określone wymogi. Wyróżnia się:
- rehabilitację neurologiczną wczesną - tj. udzielanie świadczeń w warunkach stacjonarnych oddziału rehabilitacji neurologicznej do 3 miesięcy od ostrego incydentu mózgowego lub urazu ośrodkowego układu nerwowego (OUN) lub wykonanego zabiegu na OUN. Skierowanie na wczesną rehabilitację neurologiczną wystawiane jest przez lekarzy oddziałów neurologicznych lub neurochirurgicznych, urazowo - ortopedycznych, wewnętrznych, w wyjątkowych przypadkach (z wyłączeniem ciężkich uszkodzeń OUN) - przez lekarzy poradni neurologicznych. Od chwili zakwalifikowania pacjenta do wczesnej rehabilitacji neurologicznej z przyczyn wymienionych powyżej, do przyjęcia do właściwego oddziału nie może upłynąć więcej niż 21 dni. Czas trwania rehabilitacji wynosi od 3 do 9 tygodni, przez 6 dni w tygodniu w cyklach przed i popołudniowych, nie mniej niż 5 zabiegów dziennie u każdego pacjenta. Przedłużenie rehabilitacji może być kontynuowane na oddziale rehabilitacji neurologicznej wtórnej. Kontynuacja rehabilitacji następuje wówczas w drodze uzgodnień pomiędzy lekarzem oddziału rehabilitacji neurologicznej wczesnej a lekarzem oddziału rehabilitacji neurologicznej wtórnej.
- rehabilitacja neurologiczna ciężkich uszkodzeń OUN (w tym paraplegii i tetraplegii) to świadczenie udzielane na oddziale rehabilitacji neurologicznej dla pacjentów z 5° wg zmodyfikowanej skali Rankina. Skierowanie na rehabilitację neurologiczną ciężkich uszkodzeń OUN wystawiane jest przez lekarzy oddziałów neurologicznych lub neurochirurgicznych, urazowo - ortopedycznych, wewnętrznych, w wyjątkowych przypadkach (z wyłączeniem ciężkich uszkodzeń OUN) - przez lekarzy poradni neurologicznych. Po zakwalifikowaniu do rehabilitacji neurologicznej ciężkich uszkodzeń OUN pacjent powinien zostać przyjęty do właściwego oddziału rehabilitacji neurologicznej bezpośrednio z oddziału kierującego. Czas trwania rehabilitacji neurologicznej ciężkich uszkodzeń OUN wynosi od 6 do 16 tygodni przez 6 dni w tygodniu w cyklach przed i popołudniowych, nie mniej niż 5 zabiegów dziennie u każdego pacjenta. Przedłużenie rehabilitacji może być kontynuowane na oddziale rehabilitacji neurologicznej wtórnej.
- rehabilitacja neurologiczna wtórna, to udzielanie świadczeń na oddziale rehabilitacji neurologicznej pacjentom, którzy nie kwalifikują się do rehabilitacji neurologicznej wczesnej oraz ciężkich uszkodzeń OUN, a stan ich zdrowia wymaga rehabilitacji neurologicznej. Skierowanie na rehabilitację neurologiczną wtórną wystawiane jest przez lekarza poradni neurologicznych oraz lekarza POZ.
II. Rehabilitacja ogólnoustrojowa w warunkach stacjonarnych ma na celu wyleczenie lub zmniejszenie dysfunkcji narządu ruchu, przywrócenie pełnej lub możliwej do osiągnięcia sprawności fizycznej i psychicznej, zdolności do pracy i zarobkowania oraz zdolności do brania czynnego udziału w życiu społecznym. Przeznaczona jest dla pacjentów, którzy wymagają wszechstronnego postępowania usprawniającego po:
- urazach
- zabiegach operacyjnych
- zaostrzeniach chorób przewlekłych i którzy jednocześnie wymagają innych działań terapeutycznych, edukacyjnych, profilaktycznych i diagnostycznych.
Skierowanie na rehabilitację ogólnoustrojową wystawiane jest przez lekarzy oddziałów urazowo - ortopedycznych, chirurgicznych, neurochirurgicznych, neurologicznych, reumatologicznych, chorób wewnętrznych, onkologicznych, ginekologicznych, urologicznych oraz w przypadku zaostrzeń schorzeń przewlekłych przez lekarzy poradni rehabilitacyjnych, urazowo-ortopedycznych, neurologicznych, reumatologicznych. Czas trwania rehabilitacji wynosi do 3 do 6 tygodni, w cyklach przed i popołudniowych, nie mniej niż 5 zabiegów dziennie u każdego pacjenta
Rehabilitacja w warunkach ośrodka/oddziału dziennego.
Świadczenia opieki zdrowotnej udzielane w warunkach ośrodka/oddziału dziennej rehabilitacji kierowane są do pacjentów, których stan kliniczny nie pozwala na rehabilitację w warunkach ambulatoryjnych, a pacjent nie wymaga całodobowego nadzoru medycznego. W przypadku potrzeby przedłużenia rehabilitacji w warunkach oddziału/ośrodka dziennego, fakt ten musi być odnotowany w dokumentacji medycznej pacjenta. Na przedłużenie rehabilitacji w warunkach ośrodka/oddziału dziennego konieczna jest zgoda dyrektora oddziału Funduszu.
- rehabilitacja ogólnoustrojowa w ośrodku/oddziale dziennym rehabilitacji. Jest to świadczenie polegające na kompleksowej rehabilitacji narządu ruchu z uwzględnieniem rehabilitacji ze wskazań ortopedycznych (po urazach, po zabiegach operacyjnych, w przypadku schorzeń przewlekłych), neurologicznych, reumatologicznych, onkologicznych. W ramach świadczeń wykonywane są: kompleksowa rehabilitacja/fizjoterapia, badania diagnostyczne oraz świadczenia towarzyszące. W ramach osobodnia udzielane są:
- porady lekarskie,
- świadczenia z neuropsychologii, logopedii, psychoterapii,
- zabiegi fizjoterapeutyczne, dostosowane do stanu klinicznego pacjenta,
- indywidualne zajęcia z pacjentem, w zależności od jego stanu zdrowia,
- zajęcia grupowe (nie więcej niż dziesięciu pacjentów na jednego fizjoterapeutę).
Czas trwania rehabilitacji w oddziale/ośrodku dziennym wynosi od 3 do 6 tygodni, przez 5 dni w tygodniu, nie mniej niż 5 zabiegów dziennie u każdego pacjenta, a kierują na nią lekarze oddziału:
- urazowo-ortopedycznego,
- chirurgicznego,
- neurochirurgicznego,
- reumatologicznego,
- chorób wewnętrznych,
- onkologicznego,
- urologicznego,
- ginekologicznego,
- rehabilitacji ogólnoustrojowej, neurologicznej, pulmonologicznej,
- lekarze poradni rehabilitacyjnej, urazowo-ortopedycznej, neurologicznej, reumatologicznej oraz lekarz POZ - w przypadku zaostrzeń schorzeń przewlekłych.
- rehabilitacja dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego w ośrodku/oddziale dziennym. Realizuje wielospecjalistyczną, kompleksową rehabilitację dzieci zagrożonych nieprawidłowym rozwojem psychomotorycznym oraz dzieci z zaburzonym rozwojem psychomotorycznym. Rehabilitacja polega na zindywidualizowanym uczestnictwie każdego dziecka w rehabilitacji w zależności od jego stanu zdrowia oraz na określeniu liczby, częstotliwości, rodzaju, kolejności wykonywania świadczeń. Do rehabilitacji dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego w ośrodku/oddziale dziennym kierują lekarze specjaliści oraz lekarze specjalności:
- neonatologii,
- rehabilitacji,
- ortopedii i traumatologii narządu ruchu,
- neurologii,
- reumatologii,
- chirurgii dziecięcej.
Czas trwania rehabilitacji dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego wynosi 120 osobodni w roku kalendarzowym z możliwością przedłużenia. - rehabilitacja słuchu i mowy w ośrodku/oddziale dziennym - obejmuje kompleksową i wielospecjalistyczną opiekę diagnostyczno-terapeutyczną nad pacjentami z uszkodzonym słuchem. Czas trwania rehabilitacji dzieci z zaburzeniami wieku rozwojowego wynosi 120 osobodni w roku kalendarzowym z możliwością przedłużenia.
Rehabilitacja w oddziałach innych niż oddział rehabilitacji jest integralną częścią hospitalizacji finansowanej odpowiednio na podstawie umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: leczenie szpitalne albo w rodzaju: opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień. Fundusz nie finansuje gimnastyki korekcyjno - kompensacyjnej, terapii zajęciowej z wyłączeniem ergoterapii, usług rekreacyjnych, masażu leczniczego zlecanego z innych powodów, niż udokumentowane wskazania lekarskie.
W przypadku wykonywania zleconych zabiegów jonoforezy podmiot związany umową z NFZ jest zobowiązany nie tylko do wprowadzenia leku, ale przede wszystkim do zabezpieczenia leków i materiałów medycznych niezbędnych do wykonania świadczenia. Zatem świadczeniodawca ma obowiązek zabezpieczenia leków i wyrobów medycznych niezbędnych do wykonania jonoforezy. Żądanie, by pacjent przynosił ze sobą leki na zabiegi fizjoterapeutyczne jest bezpodstawne.
Podstawa prawna:
art.35 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz.2135 ze zm);
§5 ust. 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 06 października 2005 roku w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz.U. nr 197, poz. 1643);
Tekst na podstawie materiałów opublikowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Kliknij tu i zobacz co na temat rehabilitacji w sanatorium piszą forumowicze.